Inspiratie: de 4 oudste universiteitssteden van Nederland

Ons kleine landje kent meerdere grote studentensteden. Sterker nog, het studentenleven maakt een groot deel uit van onze geschiedenis. Wist je bijvoorbeeld dat de oudste universiteit van Nederland al in 1575 werd opgericht? Bizar! Nederland kent inmiddels tientallen gerenommeerde universiteiten en hogescholen, maar het is allemaal begonnen bij de universiteiten van Leiden, Groningen, Amsterdam en Utrecht. Van theologie in Latijn, tot informatica in het Engels en van studentenbezettingen tot de promotie van latere Nobelprijswinnaars: er is in de loop van de tijd veel gebeurd achter de muren van deze gebouwen. Één ding is in ieder geval hetzelfde gebleven: waar een universiteit is, zijn studenten en waar studenten zijn, heerst een levendige studentencultuur! In dit blog nemen we je mee naar de vier oudste universiteiten van ons land, naar hun bijzondere verhalen en natuurlijk naar de beste plekjes om te proeven van het eeuwenoude studentenleven!

Leiden

We beginnen met de oudste universiteit van Nederland. Al in 1575 werd de Universiteit van Leiden opgericht door Willem van Oranje. Hij was de Leidenaren zo dankbaar voor het verzet tegen de Spanjaarden, dat hij vond dat ze deze prestigieuze school wel verdiend hadden. Het eerste academiegebouw werd gebouwd in een voormalig klooster op de hoek van het Rapenburg en het Begijnhof. In dit imposante gebouw worden nu nog steeds belangrijke ceremonies gehouden. Bijzondere mensen als Albert Einstein en Thorbecke hebben les gegeven op de Universiteit van Leiden en bijzondere mensen als Prinses Beatrix en Koning Willem-Alexander hebben er gestudeerd. Hun namen staan zelfs nog gegraveerd in ‘het Zweetkamertje’. De plek waar studenten vroeger in spanning op de uitslag van hun doctoraal examen wachtten. Nu vereeuwigen studenten er hun naam na het ontvangen van hun bul. De uni van Leiden heeft niet alleen prestigieuze mensen mogen verwelkomen, ze heeft zelf ook een prestigieuze titel op zak. Deze uni heeft namelijk de oudste botanische tuin van West-Europa. De tuin werd al in 1590 aangelegd. Zeker een bezoekje waard, er staat zelfs nog een boom uit die tijd!

De Universiteit van Leiden heeft bijzondere dingen teweeggebracht. In Museum Boerhaave kun je ze bewonderen. Wat dacht je van de microscopen van Antoni van Leeuwenhoek, uitvindingen van Christiaan Huygens of een reconstructie van het anatomische theater?

Populaire studentenkroegen:

De Waag
Uyl van Hoogland
De Keyzer

Groningen

Na de oprichting van de Universiteit van Leiden, volgde Groningen in 1614. Tegenwoordig hoor je de leus ‘the city is our campus’ regelmatig voorbij komen op de uni. Logisch, wanneer je bedenkt dat de Universiteit van Groningen verspreid is over maar liefst 150 gebouwen door de hele stad! Bovendien is een op de vier inwoners van Groningen student! Tijdens een wandeling door de stad is het onmogelijk om géén universiteitsgebouw te spotten. Vooral het academiegebouw en het Universiteitsmuseum zijn de moeite waard om even te bezoeken. Daar waar het museum nu staat, stond ooit de bibliotheek en het academiegebouw aan de Broerstraat werd pas in de vorige eeuw in gebruik genomen nadat het originele academiegebouw in rook op is gegaan. Gelukkig konden verschillende belangrijke voorwerpen zoals de archieven, de hoogleraarportretten en het vaandel van de Vrijwillige Studenten Compagnie gered worden en is dit stukje Groningse geschiedenis deels bewaard gebleven. Tegenwoordig vind je de meeste studenten in het Forum. Dit immense gebouw midden in het centrum is een broedplaats voor cultuur, educatie, horeca en creativiteit.

Studentenstad Groningen is hip, uniek en altijd in beweging. Wedden dat je jezelf lopend tussen de duizenden studenten, langs de tientallen horecagelegenheden en universiteitsgebouwen, ook weer in je eigen studententijd waant?

Populaire studentenkroegen:

De Drie Gezusters
Het Concerthuis
De Pintelier

Amsterdam

In 1632 was de Universiteit van Leiden reeds een gevestigde naam. Amsterdam zag zo’n prestigieuze school daarom ook wel zitten! Ze openden hun Athenaeum Illustre en haalden Gerardus Vossius, tophoogleraar bij de Universiteit van Leiden, over om in Amsterdam te komen werken. Daar hadden ze wel 2600 gulden per jaar voor over! Voilà, zo werd Vossius de bestbetaalde hoogleraar in de hele Republiek. In de Agnietenkapel aan de Oudezijds Voorburgwal presenteerde hij zijn lessen. En dat deed hij niet alleen voor studenten, ook dagjesmensen kwamen graag luisteren. Dit was hét startschot voor de in 1877 opgerichte Universiteit van Amsterdam. Je kunt nu als dagjesmens niet meer naar lessen komen luisteren in de Agnietenkapel, maar deze bijzondere plek is zeker een bezoekje waard.

Net zoals het Maagdenhuis natuurlijk! Heb jij het beeld van de boze studenten die in ‘69 dit prominente gebouw op het Spui binnenvielen en bezetten nog op je netvlies? Hier is landelijke studentengeschiedenis geschreven! Over schrijven gesproken: De UvA telt maar liefst 8 bibliotheken vol vaderlandse geschiedenis, handschriften en prenten, de grootste staat aan de Singel 425.

Populaire studentenkroegen:

Het Paardje
Disco Dolly
Walhalla

Utrecht

De ‘jongste’ universiteit in het rijtje: Utrecht. In 1636 opende de uni haar deuren voor iedereen die wilde leren. Lees: iedereen. Zelfs vrouwen dus! Anna Maria van Schurman volgde theologie in Utrecht en werd daarmee de allereerste vrouw in de Nederlanden die een universitaire studie genoot. Ook het feit dat plezier bij een echt studentenleven hoort, snapten ze in Utrecht al snel. Al in 1637 openden ze een maliebaan (malie is een oud spel) en een schermschool, zodat de studenten zich ook buiten lestijd om konden vermaken. Utrecht trad graag in de voetsporen van Leiden en liet daarom ook nog een Hortus Botanicus aanleggen op bolwerk Sonnenborgh; deze kun je nog steeds bezoeken. En aan de Lange Nieuwstraat wordt een Theatrum Academicum geopend voor openbare anatomische lessen. Utrecht floreert! Tot Napoleon roet in het eten komt gooien. Hij degradeert de uni tot middelbare school en laat voor zichzelf een prachtig paleis aan de Wittevrouwenstraat bouwen, maar we weten allemaal hoe het met Napoleon is afgelopen…

Het prachtige paleis werd, lekker brutaal, direct na de val van Napoleon omgetoverd tot universiteitsbibliotheek en Utrecht floreerde opnieuw. De bibliotheek is, naast het academiegebouw (dat net zoals in Amsterdam werd bezet door ontevreden studenten in ‘69), door dit verhaal zeker de meest bijzondere locatie om te bezoeken.

Populaire studentenkroegen: